بیماری غدد فوق کلیوی

بیماری غدد فوق کلیوی به بیماری هایی اطلاق می‌ شود که مرتبط با غدد فوق کلیه یا همان غدد هیپوفیز و هیپوتالاموس هستند.
این غدد در دماغ و در نزدیکی هم قرار دارند و نقش مهمی در تنظیم فعالیت غدد دیگر در بدن دارند.

برخی از بیماری‌ های غدد فوق کلیوی عبارتند از:

۱- تومورهای هیپوفیز

آدنوم هیپوفیزی

تومور خوش‌خیمی که از سلول‌ های هیپوفیز برخاسته و معمولاً خود بی‌ خطر است.

کرسی نورونال یا غدد رتروهیپوفیز

تومور نیک‌ خیم که از غدد رتروهیپوفیز خلوص‌ های عصبی برخاسته و هورمون‌ هایی تولید می‌ کند که تاثیر بر فعالیت غدد دیگر دارند.

۲- هیپوتالاموسیتوما

تومور های نیک‌ خیم یا خوش‌خیم در منطقه هیپوتالاموس.

۳- سندرم کوشینگ

اختلالی که به افزایش میزان هورمون کورتیزول هورمون استر منجر می‌ شود. این ممکن است ناشی از تومور غده فوق کلیوی یا مشکلات هیپوتالاموس و هیپوفیز باشد.

۴- آکرومگالی

افزایش غده هیپوفیز و تولید بیش از حد هورمون رشد، که به بزرگ شدن بیش از حد اندام‌ ها منجر می‌ شود.
هر کدام از این بیماری‌ ها نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارند. در صورت بروز علائم مشکوک، مهم است به اختصاصی‌ ترین تخصص‌ ها مانند اندوکرینولوژیست مراجعه کنید.
بیماری‌ های غدد فوق کلیوی ممکن است به طور مختلفی ظاهر شوند و نشانه‌ های مختلفی داشته باشند.
این غدد مهم در تنظیم هورمون‌ های مختلف در بدن نقش دارند.

برخی از نشانه‌ های ممکن بیماری‌ های غدد فوق کلیوی عبارتند از:

۱- افزایش فشار خون

افزایش فشار خون یکی از نشانه‌ های ممکن بیماری‌ های غدد فوق کلیوی می‌ باشد، به خصوص در بیمارانی که با بیماری ها رو به رو هستند.

۲- وزن‌کاهی یا افزایش وزن

در بیماری‌ هایی که با اختلال در غدد فوق کلیوی همراه هستند، تغییرات وزن معمولاً دیده می‌ شود. بیماران ممکن است تحت تأثیر هورمون‌ های اضافی باشند که باعث افزایش وزن یا کاهش وزن شوند.

۳- خستگی و ضعف عضلانی

اختلال در غدد فوق کلیوی ممکن است باعث خستگی مزمن و ضعف عضلانی شود. این ممکن است به دلیل کاهش تولید هورمون‌ های غدد فوق کلیوی، مانند کورتیزول باشد.

۴- تغییرات در پوست

در برخی از بیماری‌های غدد فوق کلیوی، تغییرات در پوست مشاهده می‌ شود. برای مثال، در بیماری آدیسون، که نقص تولید کورتیزول را نشان می‌ دهد، تیرگی پوست (هایپرپیگمانتیون) ممکن است رخ دهد.

۵- اختلالات در چشم‌ ها

در برخی از شرایط مثل بیماری چشمی (ophthalmic Graves’ disease) که با هیپرفانکشن (فعالیت زیاد) غدد فوق کلیوی همراه است، اختلالات چشمی ممکن است ظاهر شود.

۶- درد در ناحیه فوق کلیه‌ ها

در برخی از موارد، بیماری‌ های غدد فوق کلیوی ممکن است باعث درد در ناحیه فوق کلیه‌ ها (ناحیه پایین شکم) شود.
هر گونه نشانه‌ های نامعمول یا اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد.
افرادی که احساس می‌ کنند ممکن است با مشکلات غدد فوق کلیوی رو به رو باشند، باید به پزشک خود مراجعه کنند.

علائم اختلالات غده فوق کلیوی

اختلالات غده فوق کلیوی ممکن است به اختلال در فعالیت غده هیپوفیز و هیپوتالاموس، که در دماغ واقع شده‌ اند، مرتبط باشند.
علائم این اختلالات ممکن است به ویژگی‌ های خاصی بستگی داشته باشد.

برخی از علائم عمومی این اختلالات عبارتند از:

۱- تغییرات در وزن

افزایش وزن بدون دلیل آشکار یا کاهش وزن غیر توضیحی.

۲- مشکلات در سیکل منظم پریود

برخی از زنان ممکن است تغییرات در سیکل پریود (قاعدگی) خود را تجربه کنند.

۳- کاهش یا افزایش اشتها

کاهش اشتها و یا بالعکس افزایش اشتها.

۴- افزایش فشار خون

اختلالات در فعالیت غده فوق کلیوی می‌ توانند منجر به افزایش فشار خون شوند.

۵- کم‌ انرژی و خستگی

افت انرژی، خستگی مداوم، و کاهش توانایی فیزیکی.

۶- مشکلات در تنظیم دما

ممکن است شامل حس گرمی یا سردی مداوم باشد.

۷- مشکلات در رفتار جنسی

تغییرات در خود کار آمدی جنسی یا کاهش اشتیاق جنسی.

۸- دیس‌ هورمونیسم

اختلالات در تعادل هورمون‌ ها باعث دیس‌ هورمونیسم عدم تعادل هورمونی شده و ممکن است به مشکلاتی در سیستم هورمونی بدن منجر شود.

۹- تغییرات در دید و شنوایی

ممکن است به علت فشار بر روی عصب‌ ها در نزدیکی غدده فوق کلیوی باشد.
هر کسی ممکن است علائم مختلفی را تجربه کند و تشخیص نهایی توسط پزشک انجام شود.
اگر شما یا کسی اطرافتان به اینگونه علائم مبتلا شده‌ اند، مهم است که به پزشک مراجعه کرده و ارتباطی با تخصص‌ های مرتبط مانند اندوکرینولوژیست برقرار کنید.

علل اختلالات غدد فوق کلیه چیست؟

اختلالات غدد فوق کلیوی ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شوند، که می‌ توانند از نقایص ژنتیکی گرفته تا عوامل خارجی مثل تروما یا عفونت‌ ها باشند.

برخی از علل اختلالات غدد فوق کلیوی شامل:

۱- تومور های غدد فوق کلیوی

تومور های خوش‌خیم یا نیک‌ خیم در غدده فوق کلیوی، به خصوص هیپوفیز، می‌ توانند منجر به افزایش یا کاهش فعالیت هورمونی شوند.

۲- عفونت‌ ها

عفونت‌ هایی که به غدده فوق کلیوی یا مناطق اطراف آن ها گسترش پیدا کنند، ممکن است به اختلالات منجر شوند.

۳- نقایص ژنتیکی

برخی از اختلالات هیپوفیز و هیپوتالاموس از نقایص ژنتیکی ناشی می‌ شوند که می‌ تواند از تولد برجسته شود یا در طی زندگی تاثیر گذاشته باشد.

۴- تروما یا آسیب

ضربه‌ ها یا تروما های سری ممکن است به غدده فوق کلیوی آسیب برسانند و باعث اختلال در فعالیت آن ها شوند.

۵- تغییرات در رشد و توسعه

تغییراتی که در فرآیند رشد و توسعه غدده فوق کلیوی رخ می‌ دهند، ممکن است به اختلالات آن ها منجر شوند.

۶- عوامل خارجی مثل تنظیم دارو ها

استفاده از برخی دارو ها یا درمان‌ های تنظیمی ممکن است تاثیراتی روی فعالیت غده فوق کلیوی داشته باشد.

۷- تغییرات در فعالیت هیپوفیز

اختلالات در فعالیت هیپوفیز، مثل کم‌ فعالیت یا بیش‌فعالیت آن، می‌ تواند به اختلالات در ترشح هورمون‌ها منجر شود.

۸- عوامل رادیوتراپی و درمان های دیگر

استفاده از رادیوتراپی یا برخی درمان‌های دیگر ممکن است بر تابش و فعالیت غده‌ها تاثیر بگذارد.
هر اختلال خاصی نیاز به ارزیابی دقیق توسط پزشک دارد تا تشخیص صحیح گرفته و برنامه درمانی مناسب تعیین شود.

انواع اختلالات در بیماری غدد فوق کلیوی

انواع اختلالات غده فوق کلیوی می‌توانند شامل مشکلات در هیپوتالاموس و هیپوفیز باشند.

برخی از این اختلالات عبارتند از:

۱- تومورهای هیپوفیز

 آدنوم هیپوفیزی

تومور خوش‌خیمی که از سلول‌های هیپوفیز برخاسته و معمولاً خود بی‌خطر است.

کرسی نورونال یا غدد رتروهیپوفیز

تومور نیک‌خیم که از غدد خلوص‌های عصبی برخاسته و هورمون‌ هایی تولید می‌ کند که تاثیر بر فعالیت غدد دیگر دارند.

۲- هیپو تالاموسیتوما

تومور های نیک‌ خیم یا خوش‌ خیم در منطقه هیپو تالاموس.

۳- سندرم کوشینگ

اختلالی که به افزایش میزان هورمون استرس منجر می‌شود. این ممکن است ناشی از تومور غده فوق کلیوی یا مشکلات هیپوتالاموس و هیپوفیز باشد.

۴- سندرم دیابت

کاهش توانایی کلیه‌ ها در غلظت کردن ادرار، که ممکن است ناشی از اختلالات در ترشح هورمون آنتی‌ دیورتیک باشد.

۵- سندرم اهیپوپیزم

کاهش یا نقص فعالیت هیپوفیز، که می‌ تواند به کاهش تولید هورمون‌ ها و اختلالات در سیستم هورمونی منجر شود.

۶- سندرم هیپرپیتوییتریسم

اختلال در فعالیت هیپوتالاموس و هیپوفیز که به افزایش ترشح هورمون‌ های تیروئید منجر می‌شود.

۷- تغییرات در رشد و توسعه

تغییراتی که در فرآیند رشد و توسعه غدده فوق کلیوی رخ می‌ دهند، ممکن است به اختلالات آن ها منجر شوند.
هر کدام از این اختلالات نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارند.
پزشک شما با انجام تست‌ ها و معاینات مورد نیاز، می‌تواند تشخیص دقیق را بگذارد و برنامه درمانی را تعیین کند.

درمان بیماری‌ های غدد فوق کلیوی متناسب با نوع بیماری و علت آن متغیر است.

در ادامه، به چند نوع شایع بیماری غدد فوق کلیوی و درمان آن ها اشاره می‌ شود.

۱- درمان افزایش هورمون کورتیزول با مصرف دارو های کورتیکواستروئید مانند هیدروکورتیزون.

۲-  کنترل افزایش هورمون کورتیزول

اگر علت افزایش هورمون کورتیزول در غدد فوق کلیوی باشد، ممکن است جراحی برای حذف تومور یا تشکیل توده‌های نامعمول صورت گیرد.

۳- هیپرآلدوسترونیسم

داروهای مهار کننده هورمون الدوسترون برای کنترل سطح هورمون الدوسترون.

۴- کنترل هورمون‌ های غدد فوق کلیوی

در برخی موارد، دارو هایی مانند دارو های کنترل فشار خو ممکن است برای کنترل هورمون‌ های غدد فوق کلیوی مورد استفاده قرار گیرند.
به عنوان یک قسمت اساسی از درمان، همواره مشاوره با پزشک و پیگیری توسط او مهم است. ایشان می‌ تواند بر اساس نوع بیماری و شدت آن، یک برنامه درمانی مخصوص و مناسب ترتیب دهد و نظارت مناسبی بر پیشرفت درمان داشته باشد.